τι συμβολίζει ο Επιτάφιος

Τι λέει ο καθηγητής του ΑΠΘ  Παναγ.  Σκαλτσής

H Μεγάλη Παρασκευή είναι μία ημέρα κατάνυξης και συμβολισμού. Συμβολίζει τα συμβάντα της δίκης του Ιησού από τον Πόντιο Πιλάτο, τη μαρτυρική πορεία προς τον Γολγοθά, τη Σταύρωση του και τελικά την Ταφή του. «Όταν λέμε Επιτάφιο στη λειτουργική μας παράδοση και στην εκκλησιαστική γλώσσα εννοούμε δύο πράγματα», λέει στο thesseconomy.gr ο καθηγητής της Λειτουργικής στη Θεολογική σχολή του ΑΠΘ Παναγιώτης Σκαλτσής. Και εξηγεί: «Πρώτα –πρώτα το κουβούκλιο το οποίο είναι τοποθετημένο στο κέντρο του ναού επάνω σε ένα τραπέζι. Εμείς το λέμε επιθανάτιο κλίνη. Δηλαδή η νεκρική κλίνη που έχει κάθε νεκρός, έτσι ανάλογη έχει κι ο Χριστός. Δεύτερον, Επιτάφιος είναι το άμφιο το οποίο τοποθετείται επάνω σε αυτή την κλίνη και σκεπάζεται από το κουβούκλιο. Αυτή η παράδοση, να υπάρχει κουβούκλιο, είναι μεταγενέστερη κι είναι επίδραση από το κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου στα Ιεροσόλυμα. Είναι μία απομίμηση εκείνης της πραγματικότητας. Άρα, ο Επιτάφιος είναι ο Τάφος Του Χριστού. Και το άμφιο Επιτάφιος -όπου εικονίζεται επάνω ο νεκρός Χριστός- είναι αυτό που λένε η σινδώνη που ενετύλιξε ο Ιωσήφ, ο μυστικός μαθητής του Χριστού από τον ευρύτερο κύκλο του, αυτός που κατέβασε δηλαδή -με την άδεια του Πιλάτου- το σώμα του Χριστού και το τύλιξε για να το ενταφιάσει», εξηγεί ο καθηγητής του ΑΠΘ

«Οικολογικό αποτύπωμα»

Επισημαίνει ακόμη «γνωρίζουμε ότι αυτό το κουβούκλιο -όπως το λέμε- στολίζεται το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης μετά την ανάγνωση των Ευαγγελίων, όπου περιγράφεται η Σταύρωση, τα Πάθη του Χριστού. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται μια λειτουργική ανάμνηση του Σταυρού και ακολουθεί η Αποκαθήλωση και τυλίσσεται ο Χριστός σ' ένα σενδόνι, όπως συνέβη τότε. Ενταφιάζεται στο 'κενόν μνημείου' όπως ήταν τα έθιμα της εποχής εκείνης. Όλα αυτά το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής που ψάλλουμε τον Ενταφιασμό, την Ταφή δηλαδή, και την «εις Άδου κάθοδον» του Χριστού. Γίνονται κάποια πράγματα νεκρικού χαρακτήρα. Λιτανεύεται ο Επιτάφιος ή εντός του ναού ή γύρω από το ναό ή ακόμη και στις πλατείες όπως έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια. Αυτή είναι μία νεκρική πομπή. Όπως γίνεται για κάθε νεκρό από την εκκλησία στο νεκροταφείο έτσι γίνεται κι εδώ. Μετά ο Επιτάφιος γεμάτος από λουλούδια επιστρέφει στο ναό. Τα λουλούδια που είναι πάνω στο κουβούκλιο σημαίνουν την συμμετοχή όλου του Κόσμου. Τη Δημιουργία δηλαδή. Δεν συμμετέχει μόνο ο πιστός, ο άνθρωπος, αλλά και όλη η Δημιουργία. Γιατί ο Κόσμος και ο άνθρωπος μέσα στην εκκλησιαστική τελετουργία και γλώσσα είναι μαζί. Δεν χωρίζονται. Υπάρχει κι ένα οικολογικό αποτύπωμα δηλαδή», διευκρινίζει ο καθηγητής της Θεολογικής κ. Σκαλτσής .